Kira Artış Oranı Nasıl Hesaplanır?
Kirada oturuyorsan her sene kontrat yenilenme tarihinde ev sahibinle anlaşarak bir kira artışı yapıyorsundur. Bu artışı belirleyen çeşitli faktörler mevcut. Bu sene kira zamlarına yönelik yalnız meskenler için geçerli bir artış düzenlemesi yapıldı. Kira artışının düzenlenmesini, etkenlerini, neye göre yapıldığını görmek için yazımıza göz atabilirsin.
Ev Kiralama Rehberi: Kiralayacağın Evde Nelere Dikkat Etmelisin?
Kira Artışı Neye Göre Yapılıyor?
Kira zammı neye göre yapılır sorusu hem ev sahiplerini hem de kiracıları ilgilendiren bir soru. Mesken olsun iş yeri olsun bir mülkün kiralanması durumunda ev sahipleri ve kiracılar arasında bir sözleşme imzalanır. Bu kira sözleşmelerinde zam oranında anlaşma kurulduğu bir madde bulunur. Bu maddeye göre zam son 12 ayın tüketici fiyat endeksine bir diğer adıyla tüfeye göre belirlenir. Ama bu maddeye elle taraflar arasında belirlenen bir oran da yazılmış olabilir. Eğer bu şekilde yazılmış bir oran mevcutsa kira artışı bu orana göre yapılır ama bir müdahale söz konusu değilse açıklanan tüfeye göre yapılır artışlar.
Kira Zam Oranını Belirleyen Faktörler
Kira artırımı yıllık olarak belirlenirken artışı belirleyen esas faktörün Türkiye İstatistik Kurumu’nca açıklanan enflasyona bağlı olarak tüfe olduğundan bahsetmiştik. Tüfe bir malın veya hizmetin yıllık enflasyona oranla nasıl bir değer kaybettiği ya da kazandığını söyleyen orandır. Bu şekilde kira artışı nasıl hesaplanır diye düşünürken tüfe oranını bilerek bunun üzerinden bir hesap yapmalısın. Kira zammının tüfeden çok olamayacağını unutmamak gerekir. Bunun yanında eğer sözleşme yapılırken ortak belirlenen belli bir oran varsa bu oran dahilinde bir artış gerçekleştirilir.
Kira Artışı Nasıl Hesaplanır?
Yıllık kira artışını belirlemek için tüfeyi baz alacaksanız TÜİK’in açıkladığı oranı dikkate almanız gerekir. Örneğin o sene TÜİK tarafından tüfe %20 şeklinde belirlendiyse mülk sahibi kirada bu oranın üzerinde bir artış gerçekleştiremez. Bu durumda eğer ödediğiniz mevcut kira 2000 TL ise artış miktarı 2000’in yüzde yirmisi kadar olabilir. Yani mülk sahibi 400 TL’den çok zam yapamaz. Mülk sahibi ile kiracı aralarında bu oranın altında bir oran belirlemeye de karar verebilir ve artışı ona istinaden yapabilirler.
2025 Yılı Kira Artış Oranları Hakkında Bilinmesi Gerekenler
2025 yılı Mayıs ayı TÜFE oranı bir önceki aya göre %3,37, bir önceki yılın Aralık ayına göre %22,72, bir önceki yılın aynı ayına göre %75,45 ve on iki aylık ortalamalara göre %45,80 olarak artış gösterdi. 2024 yılında geçerli olan %25'lik kira artış sınırı Temmuz 2024 itibarıyla sona erdi. Bu tarihten itibaren mesken kiralarında yeniden TÜFE’nin 12 aylık ortalaması esas alınmaya başlandı. Dolayısıyla 2025 yılında ev sahipleri, kiracılarından yıllık en fazla %45,80 oranında artış talep edebilecek. Bu düzenleme sadece meskenleri kapsıyor; iş yerleri için ise yine bir tavan oran sınırlaması bulunmuyor. İş yeri sahipleri, TÜFE’nin 12 aylık ortalamasını baz alarak zam yapabiliyor. Bununla birlikte, 5 yılı geçen kira sözleşmelerinde ev sahibi mahkeme yoluyla, evin rayiç değerini esas alarak %45,80'in üzerinde artış talebinde bulunabiliyor. Bu tür durumlarda zam oranı mahkeme kararıyla belirleniyor.
İş Yerlerinde Kira Artışı Hakkında Neler Bilinmeli?
Konu iş yeri kira artışı olduğunda, 2024’te meskenler için getirilen %25 kira artış sınırı iş yerlerini kapsamıyor. 2025 yılı itibarıyla iş yeri mülk sahipleri kiracılarından zam talep ederken, TÜFE’nin 12 aylık ortalaması dikkate alınıyor. Mayıs 2025 verilerine göre TÜFE ortalaması %45,80 olarak açıklandı. Bu nedenle iş yeri kiralarında yapılabilecek azami artış oranı da %45,80 olarak belirleniyor. Ancak bu oran bir tavan sınır değil; kiraya veren ile kiracı, TÜFE oranının altında bir artış oranı üzerinde karşılıklı anlaşma sağlayabilir. TÜFE’nin üzerinde bir artış yapılması ise yasal olarak mümkün değil. Bu nedenle iş yeri kira artışları hesaplanırken resmi TÜFE ortalamasına dikkat etmek büyük önem taşıyor.
Görsel Kaynaklar: pexels.com, unsplash.com, pinterest.com