Evde Sizi Hasta Edebilecek Şeyler Nelerdir?
Koronavirüsü ile savaştığımız şu günlerde evlerimiz en temel sığınaklarımız haline geldi. Peki neredeyse artık temel ihtiyaçlarımız dışında ayrılmadığımız mekanlara dönüşen evlerimiz de dış dünya gibi sağlığımızı tehdit edebilecek virüs ve bakterileri taşıyor olabilir mi? Ne yazık ki cevap evet. Evlerimizde fark etmesek de bizi hasta edebilecek pek çok alan bulunuyor. Şu anda hasta olmasanız bile, küçük çocuklarınız varsa veya evinizde solunum-bağışıklık sistemi açısından tehlike altında olan herhangi biri varsa bu sorunların tümü ele alınmalı. Baş ağrısı, solunum problemleri veya sindirim rahatsızlıkları yaşıyorsanız, şuan gündemde olan corona virüsüyle mücadele içinde değilseniz bile, bu hastalığa engel olmak ve hijyen koşullarını arttırmak için neler yapabileceğine göz atalım.
Evde Nasıl Sağlıklı Alışkanlıklar Geliştirebiliriz? >
Bahar Temizliği Zamanı! >
Hijyenik Bir Hayat Sürdürmek İçin Neyi, Ne Sıklıkla Temizlemelisin? >
Klimalar ve Isıtma Sistemleri
Çoğu yeni evde ısıtma ve soğutma sistemi (HVAC) kullanılır. Sıcak havayı evlerimizde tutabilmek ve soğuk havayı evlerimizden uzak tutmak adına camların ve kapıların hava geçirmeyecek şekilde yalıtımlı olmasına özen gösteririz. Bu durum aslında temiz havayı da evlerimizden uzak tutarak solunum açısından sağlıksız bir ortam yaratmış da oluyor.
HVAC sistemleri içerideki havayı filtreler ile geri dönüştürür, temiz havayı çekmez. Hatta bu nedenle birçok evde, içerideki hava, dışarıdakinden daha kirli olabilir. Klima kullanan evlerde, filtreler sıklıkla temizlenmezse küf oluşturur.
Evindeki hava kalitesini artırmak için:
Mümkünse pencere ve kapıları açarak temiz hava al.
Banyo yaparken veya yemek pişirirken kapalı havayı dışarı çekmek için havalandırma fanlarını kullan.
Toksik temizlik kimyasallarının kullanımını sınırla.
Her türlü kapalı alanda sigarayı yasakla.
Havadan havaya ısı değişim sistemi kur.
Gıdalar
Gıda kaynaklı hastalıklar hayatımızdaki en yaygın sağlık tehlikeleri arasındadır. Çoğumuz için birkaç saat sindirim rahatsızlığı veren bir konu gibi görünse de ciddi sorunlara ve hatta ölüme neden olabilirler.
Satın aldığın gıdaların güvenilirliğinden emin olmalı, son kullanma tarihlerini kontrol etmeli, güncel olarak uğraştığımız bir konu olan Covid-19’dan korunmak için gıdaların da hijyenine, temizliğine ve eve getirdiğin anda iyice yıkanmalarına dikkat etmelisin. Uygun olmayan sıcaklıklar, depolama, yıkama hataları; çocuklar ve bağışıklık sistemi zayıf olan herkes için özellikle tehlikelidir. Gıda güvenliğine ek olarak, mutfakta başka tehlikeler de vardır. Lavabolar, drenaj açıklıkları ve düzenli olarak temizlenmeyen çöp alanları, E.coli dahil olmak üzere bazı zararlı koliform bakterilerinin adeta oluşum alanıdır.
Banyo
Banyolar, küf gelişimini tetikleyen, insan vücudu atıklarını, kişisel bakım ve temizlik ürünlerinden arta kalan kimyasalları taşıyan -bir nevi barındıran- ısı ve nemle dolu küçük alanlardır. Sağlık tehlikeleri neredeyse her yüzeyde veya havada gizleniyor olabilir. Banyoların sağlığımız açısından yarattığı en büyük tehlikeler:
Yüzeylerde E.Coli ve virüs gibi bakteriler bırakan yanlış temizlik ve el yıkama yöntemleri
Bakteri ve mantarları yayabilecek havlu ve banyo paspaslarının ortak kullanımından kaynaklanan sağlık problemleri
Sert temizlik kimyasalları, hava spreyleri, kokulu mumlar ve yağ difüzörlerinin kullanımı ile temiz havanın sınırlandırılması
Kötü su kalitesi
Salon ve Oturma Odası
Oturma odaları ve salonlar, evdeki herkes ve konuklar tarafından fazlasıyla kullanılan alanlardır. Zaman zaman yemek yediğimiz alanlar, evcil hayvanın varsa eğer onların sıkça bulunduğu alanlar, akşamları ayaklarını uzatıp dinlendiğin ve eğlence sistemlerini kontrol etmek için çok sayıda uzaktan kumanda kullandığın mekanlar… Bakteriler dahil her şeyi toplamak ve paylaşmak için muazzam bir alan. Aslında belki de farkında olmasak da oturma odasındaki en büyük suçlulardan biri uzaktan kumandalardır. Şu günlerde sürekli ellerini yıkasanda herkesin aynı hassasiyeti gösterdiğine emin olmak maalesef güç. Birçok hastalık üreten bakteri ve virüs bu yüzeylere yapışabilir. Elektronik cihazlar için onaylanmış bir dezenfektan mendille tüm teknolojik eşyalarını temizlemeye zaman ayırmanı öneririz.
Bundan sonraki en büyük sorunlar ise dış kirleticiler ve tozdur. Herkesin ayakkabılarını kapıda çıkarması, dış problemlerin içeri girmesini önleyecektir. Ayakkabıları tuttuğun alanı da her gün bir kere çamaşır sulu bir su ile silmen dışardan eve bir kirletici taşımanı önleyecektir.
Mutfak
Zaman zaman et, tavuk kesmek içi kullandığın kesme tahtası, bakterileri barındırabilecek en uygun yerdir. Bu durumu önlemek için farklı gıdalar ve etler için ayrı kesme tahtalarının kullanılması özellikle önemlidir.
Kullandığın temizlik araçları bazen de mutfakta sana faydadan çok zarar verebilir. Süngerler ve bulaşık bezleri zararlı bakterilerden Salmonella ve E.coli bakterilerini barındırabilir ve bunları mutfak tezgahlarını silmek için kullanmak basitçe bakterileri yayar. Doğru ve sık temizlik yapmak sağlığın için şarttır.
Yatak Odası
Yatak odaları her gece yatağa uzandığımızda, vücudumuzu dinlendirmek; bedenimizi ve zihnimizi bir sonraki güne hazırlamak için yaratılmış alanlardır. Ne yazık ki sağlığını da etkileyen tehlikelerle doludur.
Sağlığın açısından en büyük tehlikeyi yatak çarşafları ve nevresim takımları yaratır. Düzgün temizlenmeyen yastıklar ve şilteler, cildimizden dökülen ölü hücrelerin parçacıkları ve deriyi besleyen maytlar ile dolar. Maytlar birçoğumuz için ciddi bir alerjik reaksiyon üretebilir. Sık sık ve doğru bir şekilde yıkanmayan tabakalar, zararlı bakteriler taşıyacağından enfeksiyonlara neden olabilir.
Sert Temizlik Kimyasalları
Günlük hayatımızda kullandığımız sert temizlik kimyasalları ciltte yakıcı etki yaratabilir, solunum sorunlarına neden olabilir ve özellikle hamile kadınlar için tehlikelidir. Gelişigüzel sistemle hazırladığımız karışımlar olan klorlu ağartıcı ve amonyağı karıştırmak gibi bazı kimyasalların kullanılması, çok hızlı bir şekilde ölüme neden olabilecek toksik dumanlara neden olabilir.
Güçlü bir ürün kullanman gerekiyorsa, her zaman talimatları dikkatlice izle, pencereleri mutlaka aç ve istersen hava akışını artırmak için bir fan kullan. İnsanlar ve evcil hayvanlar için çok daha az toksik olan daha doğal temizlik yöntemleri, temizlik konusunda kesinlikle ilk tercihin olmalı.
Rutubet ve Küf
Küf ve küf sporları dünyanın hemen hemen her ikliminde bulunur. Nemli ve sıcak ortamları aşırı seven sporlar çamaşır makinende veya banyonda hızla büyüyebilir ve sağlığın için tehlikeli olabilecek şekilde çoğalabilir. Rutubet ve küf de bu alanların en büyük hayranlarındandır.
Tüm bu küf türleri solunum sistemini tahriş eder ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar için büyük sorunlara neden olabilir. Bu nedenle, evinde bulunan her yüzeydeki küfleri gözden kaçırmamak ve ortadan kaldırmak sağlığın için önemlidir.
Görsel kaynak: pinterest, homelight, architectureartdesigns, tasteofhome, umweltbundesamt